Wat is Operational lease?
Operational lease is een contract waarbij de lessor juridisch en economisch eigenaar is van het geleasete object. De lessee is enkel gebruiker en draagt geen restwaarderisico met betrekking tot het object. Bovendien worden bij een operational lease gebruikelijk extra diensten toegevoegd aan het gebruiksrecht, denk daarbij aan onderhoud, reparaties, verzekeringen.
Bij een operational lease is het restwaarderisico voor rekening van de lessor. Deze zal op het einde van het contract het object terugnemen en voor een zo goed mogelijke prijs proberen te verkopen of weer in lease uit zetten. Omdat de lessor meer risico draagt (dan bij een financial lease) zal hij dit verrekenen in de maandelijkse leaseprijs. Om die reden kan een operational lease soms duurder zijn dan een financial lease of een banklening. Echter, daar krijgt de lessee ook weer wat voor terug, namelijk gemak (één maandelijke prijs, alles inbegrepen) én draagt hij geen economische risico’s.
Het komt voor dat de lessor het restwaarderisico ook weer op een derde partij afwentelt, bijvoorbeeld in de vorm van een terugkoopverbintenisvan de leverancier. Deze laatste zal tijdens de looptijd of aan het einde van de looptijd het object tegen een bepaalde prijs terugnemen van de lessor.
Wie is eigenaar bij Operational Lease?
Bij Operational Lease is de lessor eigenaar van het object. De lessee verkrijgt gedurende een bepaalde periode het recht om het object te gebruiken, maar na afloop van de lease gaat het object terug naar de lessor. Veelal heeft de lessor niet de gehele investering in het object terugverdiend gedurende de lease. De lessor zal dan ook het object in de markt verkopen en met de opbrengst zijn investering terugverdienen.
De contractsduur is korter dan de geschatte economische levensduur van het object. Het object heeft na afloop van de lease nog een wezenlijke waarde, ook voor derden.
Wie draagt de risico’s?
Het is de lessor die bij Operational Lease het economisch risico draagt. Hij heeft dus de voordelen van eventuele waardevermeerdering of de nadelen van eventuele waardevermindering van het object.
Veelal verleent de lessor aan de lessee het recht om na de lease het object te kopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Deze prijs is op het moment dat het leasecontract wordt gesloten in overeenstemming met de marktwaarde die het object verondersteld wordt te zullen hebben na afloop van de lease. De lessee kan te zijner tijd beslissen of hij wel of niet gebruik maakt van zijn kooprecht. De lessee heeft namelijk wel het recht, maar niet de plicht om het object te kopen. Hij zal dus alleen van dit recht gebruik maken als hij op het moment dat de lease is afgelopen van mening is dat deze prijs economisch gezien voor hem gunstig is of in lijn ligt met de prijs van soortgelijke objecten. De lessee loopt in dit geval dus geen economisch risico.
Waarom Operational Lease?
Bij Operational Lease ligt de nadruk op het kunnen gebruiken van het object voor een bepaalde periode. Als het object een bedrijfsmiddel is voorziet de lease dus in de tijdelijke behoefte aan het betreffende bedrijfsmiddel. Operational Lease is daarom te vergelijken met huur.
De redenen voor de lessee om voor Operational Lease te kiezen zijn:
- Het verleggen van het economisch risico. De lessor in plaats van de lessee loopt het risico van waardevermindering van het object.
- De lessee hoeft niet te investeren in het object, en heeft dus geen ‘cash-out’, maar verkrijgt de mogelijkheid om het object voor een bepaalde periode te gebruiken.
- Als aan de lessee een koopoptie wordt verleend kan de lessee de investeringsbeslissing uitstellen tot het einde van de lease. Is het waardeverloop intussen gunstig gebleken dan kan de lessee hiervan alsnog profiteren. Hij kan dan alsnog tegen een gunstige prijs investeren in het object door het object te kopen tegen het bedrag van de koopoptie.
- Onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid om het object “off balance” te financieren
Daarnaast gelden dezelfde redenen als voor Financial Lease, zoals
- 100% financiering, zodat de liquide middelen volledig voor alternatieve winstgevende of besparende doeleinden gebruikt kunnen worden.
- Het niet hoeven stellen van (aanvullende) zekerheid , zodat andere activa kunnen worden gebruikt als zekerheid voor andere (toekomstige) financieringen.
- Vaste leasetermijnen en kosten, welke zijn afgestemd op zowel de economische levensduur van het object als de met het object te genereren inkomsten of te realiseren besparingen. Hierdoor zijn de kosten van het object makkelijker te vergelijken met de opbrengsten of besparingen van het object. Tevens heeft de lessee hierdoor een beter zicht op de winstgevendheid van het object.
‘On of Off balance’?
Als we het hebben over ‘on balance’ of ‘off-balance’ gaat het om de vraag of een object verantwoord wordt op de balans (activa/passiva) van de lessee.
Een financial lease zal altijd on-balance zijn bij de lessee. Het is immers de lessee die het economisch risico draagt, de eventuele nadelen, maar ook voordelen van het bezit van het object. Het geleasete object wordt geboekt onder ‘materiële vaste activa’ en wordt afgeschreven over de economische levensduur van het object. De leaseschuld staat op de passiefzijde van de balans. Dit is volstrekt vergelijkbaar met een banklening. Bij een operational lease daarentegen liggen de economische risico’s bij de lessor. De lessee is gebruiker van het object gedurende het leasecontract en heeft niet de intentie het object te bezitten. Om die reden is het volgens de huidige internationale boekhoudregels – IAS 17 genaamd – toegestaan het leasecontract niet op de balans van de lessee te verantwoorden. Wel worden de leasekosten (de leasetermijnen, inclusief rente) verantwoord in de Resultaatrekening van de lessee, zodat per saldo in het resultaat (winst of verlies) wel degelijk rekening is gehouden met de kosten van leasecontract. Daarnaast moet in de Toelichting bij de Jaarrekening melding gemaakt worden van ‘verplichtingen die niet uit de balans blijken’, wat betekent dat de elke gebruiker/lezer van de Jaarrekening precies weet welke leaseverplichtingen de lessee heeft uit hoofde van een operational leasecontract.
De voorbije jaren is een levendig debat ontstaan over deze boekhoudregels. Ze zouden de gebruiker van de balans (banken, financieel analysten, klanten, leveranciers, ratingbureau’s,…) een onvolledig beeld geven van de financiële verplichtingen van een onderneming. Om die reden is door de standaardzetter een nieuwe regeling uitgewerkt van verantwoording van leases op de balans. De voorstellen van de IASB worden besproken onder het hoofdstuk ‘Leasing en Boekhoudregels’.