Amsterdam, 10 november 2017 – Deze week heeft de Europese Commissie de nieuwe boekhoudregels voor leasing formeel van toepassing verklaard binnen de EU, voor bedrijven die boekhouden volgens IFRS regels. Hiermee haalt de IASB, die de standaard heeft vastgesteld, haar slag eindelijk volledig binnen, nadat eerder veel kritiek werd geuit op de nieuwe regels.
Alle leases op de balans
Kernpunt van IFRS16 is dat alle leases op de balans van de lessee moeten verantwoord worden. Dat was al het geval voor zogenaamde financiële leases, maar geldt nu ook voor operationele leases, die tot op heden enkel in de resultatenrekening geboekt werden. Specialisten wijzen op het feit dat het hier niet enkel gaat om leasecontracten in de strikte zin van het woord, maar op alle huurcontracten die een onderneming afsluit, dus ook voor gehuurd vastgoed. Dit laatste is tot op heden sterk onderbelicht gebleven, maar zal voor bijvoorbeeld retailers een forse impact hebben op de balans. Vooral deze ondernemingen, maar feitelijk alle bedrijven, zullen hun balansratio’s zien veranderen, wat bijvoorbeeld ook een impact kan hebben op de covenants (kredietvoorwaarden) die ze met banken en andere financiers hebben afgesproken.
Niet geschikt voor MKB
De Europese koepelorganisatie voor leasing, Leaseurope, wijst op de grote complexiteit van de regels. Het doel om de jaarrekening meer inzichtelijk te maken, wordt volledig teniet gedaan door de enorme complexiteit. Om die reden is Leaseurope huiverig om de regels ook van toepassing te verklaren in het MKB. Nationale standaardzetters worden opgeroepen om twee keer na te denken vooraleer deze normen ook op het MKB los te laten. “Deze standaard is enkel geschikt voor grote bedrijven die deze complexiteitsgraad aankunnen. Gelukkig gelden zij slechts voor hoogstens 1% van alle bedrijven”, aldus Leon Dhaene, directeur generaal van Leaseurope.
Wat is een lease eigenlijk?
Een ander pijnpunt is dat de IASB geen klip-en-klare definitie geeft van een lease, maar nog veel ruimte laat aan de beoordeling door de onderneming zelf. Een lease is een ‘right-of-use’, een gebruiksrecht, maar in de praktische uitwerking te beschouwen als een materieel actief, met daarbij behorende lineaire afschrijving over de lease periode. Het bijzondere van een lease is, dat het direct inzicht geeft in de financieringskosten, in tegenstelling tot een materieel (vast) actief, waarvan de financiering niet is te herleiden op de balans, noch de financieringskosten in de resultatenrekening.
Een voordeel van leasing blijft, dat geen eigen middelen in het actief zelf hoeven geïnvesteerd te worden en dus liquiditeiten vrij gehouden kunnen worden.
Na twee pogingen
In 2013 kwam de IASB al met een eerste voorstel voor nieuwe boekhoudregels voor leasing. Hierop werden ruim 600 reacties ontvangen, waarvan een groot deel zeer kritisch. Pijnpunten waren onder meer de grote complexiteit die gepaard gaat met de invoering van de nieuwe standaard, alsook de kosten. Tevens werd kritiek geuit op de dubbele opname van leases, als actief en als vordering, op de balans van lease maatschappijen en op het ‘immateriële’ karakter van de lease activa op de balans van lessees met desastreuze gevolgen op het netto eigen vermogen (EV na aftrek immateriële activa). In een tweede voorstel uit 2016 werden een aantal kritiekpunten weggewerkt. De uiteindelijk gepubliceerde standaard leverde wat verlichting van de zware rapportage eisen op. Met het endorsement door de EU is voorlopig een punt gezet achter de discussie.
Vanaf 2019
De regels zijn van toepassing vanaf boekjaar 2019. Dat betekent dat bedrijven er goed aan doen de effecten zo snel mogelijk inzichtelijk te maken, wellicht al bij de publicatie van de jaarrekening van 2017. Om dit te realiseren resteren de bedrijven nog slechts enkele maanden.